dorotajaslan

Sens pracy a wydajność zespołów.

Autorka: Dorota Jaślan

Dzieci gdy myślą o swoim przyszłym potencjalnym zawodzie, to najczęściej mówią nie o tym co będą robiły, ale kim będą. Będę lekarzem, piosenkarką, nauczycielem, blogerem. Wielu dorosłych myśli o swojej pracy także jako o czymś co jest bardzo zintegrowane z osobowością. Gdy nasza praca traci sens lub gdy sens jest bardzo trudno zauważalny dla niektórych jest to trudny proces powodujący albo wypalenie zawodowe, albo spadek wydajności albo wpadanie w stany depresyjne.

 Jak możemy rozumieć sens pracy?

Dan Ariely, Emir Kamenica, Drazen Prelec w opracowaniu “Man’s search for meaning: The case of Legos”, sens definiują jako możliwość zauważania jak nasze działanie wpływają na całość przedsięwzięcia, w jaki sposób nasza praca jest powiązana z całością. Sens to możliwość bycia świadomym efektów pracy. Tak rozumiany sens nie będzie miał dużego powiązania z zarobkami jakie są związane z wykonywaną pracą. Wynagrodzenie jest w większości wypadków konieczne abyśmy w ogóle podejmowali się działań zawodowych, jednak najczęściej nie ma wiele wspólnego z poczuciem sensu pracy.

 Jak nadać znaczenie?

 „Tym, czego człowiek naprawdę potrzebuje nie jest stan bez napięcia, lecz raczej walka o urzeczywistnienie jakiegoś wartościowego celu”. Viktor Frankl 

Badacze tematu, psycholodzy społeczni i ekonomiści z MIT i University of Chicago twierdzą, ze jednym z powodów zjawiska wypalenia zawodowego, terminu który pojawił się w ostatnich latach, jest właśnie poczucie braku sensu lub oddalenia się od sensu. Ponad 47% osób przebadanych uważa, że ich praca nie ma sensu lub ma bardzo mały sens. Profesor Dan Ariely z MIT sprawdził jakie znaczenie ma sens pracy na osiągane wyniki w kontrolowanym eksperymencie. Prosił studentów o ułożenie 40-elementowego kompletu klocków Lego Bionicle za wynagrodzenie w wysokości 2 dolarów. Kiedy badani kończyli zadanie, otrzymywali propozycję obniżki wynagrodzenia o 10 centów za zbudowanie kolejnej układanki. Sytuacja powtarzała się po zbudowaniu kolejnego modelu i kolejnego, aż studenci stwierdzali, że ich praca nie jest warta kontynuowania. Połowa badanych widziała efekty swojej pracy – coraz dłuższy rząd skończonych układanek, zaś druga połowa badanych wykonywała pracę pozbawioną sensu, w czasie układania drugiego modelu Bionicle, ten, który był przez badanego poprzednio złożony, był rozbierany na części i wrzucany do pudełka na oczach badanego. Badani wykonujący pracę “bez sensu” zbudowali łącznie mniej modeli. Przestali też pracować, kiedy nagroda sięgnęła średnio poziomu $1,40, podczas gdy pozostali badani pracowali dopóki nagroda nie wyniosła średnio $1. Osoby, które nie widzą sensu w swojej pracy, pracują mniej i żądają za swoje wysiłki 40% wyższego wynagrodzenia. Źródło: Journal of Economic Behavior and Organization 67. 2008

 Jak odnaleźć sens we współczesnym świecie?

Sens pracy możemy odnaleźć nie tylko w tym co wytwarza, sprzedaje nasza firma, czasami trudno jest znaleźć sens w towarach lub usługach sprzedawanych przez organizację lub w codziennych czynnościach które wykonujemy.  Coraz częściej, aby nie ulec wypaleniu zawodowemu, potrzebujemy odnaleźć sens pracy w atmosferze i kulturze firmy, w wyzwaniach jakie towarzyszą tworzeniu sprawnie funkcjonującego zespołu, w wizji przedsiębiorstwa jako etycznie działającej organizacji.  Potrzebujemy także informacji zwrotnej od naszych szefów, która pomoże nam zauważać jaki wpływ my sami mamy na tworzenie organizacji w której pracujemy. Wielu z nas sens odnajdzie w nowych technologiach, które usprawniają pracę, w nowych rynkach które obsługujemy i wyzwaniach jakie się z tym wiążą. Jednakże warunek brzegowy, zauważanie jak nasze działania są powiązane z całością, jest jednym z najważniejszych elementów poczucia sensu naszej pracy.

Niebezpieczeństwa filozofii sukcesu i haseł typu “Znajdź pracę którą kochasz, a już nigdy nie będziesz musiał pracować”

Większość z nas potrzebuje pracy, aby żyć. Czasami mamy pragnienia, by żyć na takim poziomie aby było nas stać na opłacenie dzieciom zajęć pozaszkolnych, aby mogły realizować swoje pasje, czasami aby starczyło też dla nas na realizację naszych marzeń . Tak naprawdę dla niewielu z nas praca będzie pasją i może warto to w końcu bardzo wyraźnie powiedzieć. Wiele prac nie ma nic w sobie przyjemnego, ale i tak przecież większość z nas woli pracować aniżeli zarejestrować się jako bezrobotni. Wolimy pracować gdyż w samej przynależności do zespołu, w poczucie bycia potrzebnym jest jakaś wartość i sens. I jeżeli nie dane nam jest wykonywać fascynującej pracy, pracy naszych marzeń to przynajmniej miło jest dostać godziwe pieniądze za to co robimy, być traktowanym z należytym szacunkiem niezależnie jaką pracę wykonujemy, jaki jest jej status w danym społeczeństwie. Szacunek, który dostajemy od osób nami zarządzających, od klientów których obsługujemy – są to elementy które pozwolą mimo, że nie fascynuje nas to co robimy powiedzieć “lubię swoją pracę” I sens wtedy odnajdziemy w samym lubieniu, w atmosferze, w stylu zarządzania który widzimy, że dąży do tego aby w tej organizacji było jak najmniej marnotrawienia naszego wysiłku (tak jak w eksperymencie gdzie zaraz po zbudowaniu modelu Lego został on z powrotem rozkładany i wrzucany do pudełka), gdzie nasi przełożeniu starają się pokazać nam jaki jest nasz wkład w całość i że jesteśmy ważni dla tej całości.

 Pytania które warto sobie zadać?

Czy jako szef potrafisz nadawać sens pracy innym? Czy potrafisz o tym mówić? Czy potrafisz mówić o wizji, misji i wartościach Twojej organizacji i o tym jaki jest wkład każdego pracownika w ich tworzenie i realizację całości?