dorotajaslan

ZROZUMIEĆ SYSTEM NACZYŃ POŁĄCZONYCH

Autorka: Dorota Jaślan

Jak zobaczyć to, co niewidzialne?

Tak jak współczesna medycyna tak i teorie zarządzania starają patrzeć się na organizację holistycznie. Potrzeba przyglądania się problemowi jako całości, a nie wyłącznie przez pryzmat własnego działu czy własnych kompetencji to podstawa dogłębnego zrozumienia zachodzących zmian i przewidywania tego co może się wydarzyć. Organizacja jest systemem naczyń połączonych, ogromnie ważne jest zobaczyć całą organizację, wtedy też zdajemy sobie sprawę:

• że pewne czynności należy robić równolegle,
• że skutki wielu działań podejmowanych obecnie, pojawią się dopiero w bliższej lub dużo dalszej przyszłości – efekt opóźnienia.

Osoby siedzące we wnętrzu systemu nie są często w stanie ogarnąć struktur, zależności pomiędzy nimi, które determinują ich zachowania.

Każda organizacja posiada dwa poziomy funkcjonowania: jawny – świadomy oraz ukryty – nieświadomy. Współistnienie tych dwóch poziomów jest cechą każdej organizacji. Obok jawnej misji, celów, zadań każdą organizację można scharakteryzować poprzez preferowane wartości, potrzeby czy wzorce zachowań, które nie są uświadamiane przez większość pracowników, a które w istotny sposób wpływają na funkcjonowanie organizacji. Można porównać funkcjonowania organizacji do góry lodowej: niewielka ilość tego co jest na powierzchni jest kontrolowana przez ukryte i niedostępne naszej świadomości procesy. Te procesy, które pozostają poza naszą kontrolą niekiedy powodują opóźnienia czy zakłócenia w działaniach, paraliżując i sabotując możliwości, które potencjalnie posiadamy.

Procesowi wprowadzania zmian potrzebne są ramy odniesienia do analizy tego:

• co dzieje się w organizacji (jaki jest stan aktualny),
• dlaczego tak się dzieje,
• w jakim kierunku zmierza organizacja,
• jakie zmiany i w odniesieniu do czego są potrzebne.

Jedną z największych przeszkód w procesie zmian jest istnienie utrwalanych wzorców, które tworzą swoistą kulturę i wizję przedsiębiorstwa.

 Myślenie systemowe.

Żyjemy w systemie rodzinnym, biznesowym, przyrodniczym, systemie własnego ciała, gidzie jedne organy wpływają na inne, gdzie trudno stwierdzić co jest przyczyną a co skutkiem.

Systemy powiązane są przez niewidzialne struktury wzajemnie uzależnionych działań. Często mijają lata gdy jedno z tych działań wywrze wpływ na inne, tak jak mijają lata zanim nasze zdrowie się pogorszy w wyniku złego trybu życia, stresu itd.

U podstaw myślenia systemowego leżą następujące prawa (za Peter M. Senge):

1. Dzisiejsze problemy wynikają z wczorajszych rozwiązań;
2. Im mocniej naciskasz tym silniejszy jest opór systemu;
3. Sprawy idą lepiej, zanim zaczną iść gorzej;
4. Proste wyjścia z sytuacji prowadzą zwykle tam, skąd właśnie chcieliśmy wyjść;
5. Kuracja może być gorsza niż choroba;
6. Szybciej znaczy wolniej;
7. Przyczyna i skutek są rozdzielone w przestrzeni;
8. Niewielkie zmiany mogą powodować znaczące rezultaty, ale sposoby uzyskania największego wzmocnienia są zwykle najmniej oczywiste;
9. Możesz mieć ciastko i zjeść ciastko, ale nie w tym samym czasie;
10. Podzielenie słonia na pół nie daje dwóch małych słoni;
11. Winnych nie ma.